Son güncelleme: 24.08.2023
Makine elemanlarının üzerine genellikle birden fazla ve çoğunlukla farklı türde ve yönde gerilmeler meydana gelir. Bu gerilmeler etkisinde hasar oluşup oluşmayacağını söyleyebilmek için makine parçalarımızın yapıldığı malzemenin statik zorlanmalar için akma sınırı, dinamik zorlanmalar için ise yorulma sınırı bilmek gerekir. Makine paçalarımıza yüklenen gerilmeyi bu sınır değerlerle kıyaslayıp, bir sonuca ulaşmak çoğunlukla mümkün olmaz. Bu nedenle çeşitli malzemeler için geçerli olabilecek ve deney sonuçları ile uyumlu hasar hipotezleri geliştirilmiştir.
Maksimum Normal Gerilme Hasar Hipotezi(Rankine, Lame ve Clapeyron)
Bu teoride en büyük asal gerilme göz önüne alınıp, Farklı türde ve yöndeki yükleme durumunda malzeme üzerindeki maksimum asal gerilme değeri tek eksenli çekme dayanımına veya tek eksenli basma dayanımına ulaştığında hasar oluşmaktadır. Sadece en büyük asal gerilme değeri göz önüne alınıp, diğer gerilmelerin etkisi pek düşünülmemektedir. Genellikle gevrek malzemeler için kullanılmaktadır.
Maksimum Yırtılma Gerilmesi Hasar Hipotezi (Tresca, Guest, Coulomb)
Bir malzemedeki maksimum maksimum kayma gerilmesi, basit bir gerilme testinde malzemenin akmasına neden olan gerilim değerine ulaştığında malzemede hasar meydana geleceğini tahmin eder. Sünek Malzemelerde doğruya yakın sonuç verirler. Gevrek malzemede doğru sonuç vermez.
Not: Tresca hasar kriteri tüm malzemeler için en garantici yaklaşımdır.
Maksimum Şekil Değiştirme Enerjisi Hipotezi (Von Mises)
Bu teoriye göre, malzemenin akmaya başladığını nokta esas alır. Hidrostatik yüklemede elde edilen akma dayanımları, çekme deneyinden elde edilenlerden oldukça büyüktür. Bu nedenle akmanın gerilme altındaki elemanın açısal deformasyonu ile ilgili olması bu teorinin esasıdır. Biçim değişimi için gerekli toplam enerjiden, hacim değişimi için gerekli enerji çıkarılırsa, açısal deformasyon için gerekli enerji elde edilir. Bu enerji, çekme deneyindeki toplam biçim değiştirme enerjisine eşitlenirse akma noktası elde edilir.
Von mises eş gerilme formulümüze göre tasarımımızda kaymanın basma ve çekmeye göre 3 kat daha riskli olduğunu görüyoruz.
SOIDWORKS SIMULATION içinden Yöntem Seçimi
Sonuç klasörüne sağ tıklayarak Güvenlik grafiği faktörünü tanımla diyoruz.Güvenlik faktörünü analizini yaptığımız tüm gövdelere veya sadece seçili gövdelerde uygulayabiliriz.
Yukarıdaki Hasar hipotezlerinden size uygununu seçerek veya SOLIDWORKS Simulation’ın bizim malzeme özelliklerimize göre otomatik seçim yapmasına izin verebiliriz.Firmamızın veya yapmış olduğumuz iş için gerekli emniyet katsayısını belirleyerek güvenliğinizi kontrol edebilirsiniz.
Tresca ve von Mises Plastiklik Kriterlerinin Karşılaştırması hakkında daha detaylı bilgi için tıklayın.
Solidworks Simulation analiz sonuçlarının doğruluğu için detaylı bilgi için tıklayın.