Son güncelleme: 22.08.2023
SOLIDWORKS ‘te çeşitli yay tasarımlarının nasıl oluşturulacağını bu adresteki makalemizde anlatmıştık. Fakat oluşturduğumuz yay parçasını bir montaj içerisinde sınır şartlarına tabi tuttuğumuzda yayı, dinamik olarak sınır şartlarına göre esnetememekteyiz.
Bu durumun sebebi yay tasarımının parça ortamında ayrıca sayısal parametreler ile yapılmış olmasıdır.
Yukarıdaki örnekteki gibi uzunluk ve yay kalınlığı parametrelerine göre birçok çeşit yay tasarımı yapabilirsiniz. Fakat yayın toplam uzunluğu bir mesafeye bağlandığında o yay artık sarmal şekilde esnemeyecektir.
Montaj içerisinde sınır şartları değiştiği takdirde yayın esneyebilmesini sağlamanın bir yolu, yayın uzunluk parametresini bir mesafeye değil yayın hareket edebileceği sınır şartlarına bağlamaktır.
Peki bunu nasıl yapacağız?
- Öncelikle yay hariç tüm mekanizmanızın bulunduğu montajınızı montaj ortamında birleştirip mekanizmanın sınır şartlarını belirleyelim. Bu şartları çeşitli montaj ilişkileri ile yapabilirsiniz.
- Ardından işimizi kolaylaştırmak adına yukarıdaki görseldeki gibi yayın maksimum esneme durumundaki haline göre mekanizmamızı açalım.
- Bu adımdan sonra yay tasarımını montajın içerisinde ayrıca bir parça olarak yapacağız. Bileşen Ekle bölümünden yeni parça komutuna tıklayalım.
- Üst bölümdeki tüm komutlar pasif hale gelecek ve SOLIDWORKS bizden yeni oluşturacağımız parça için bir çizim yüzü/düzlemi seçmemizi bekleyecektir. Burada montaj ortamının dikey olan bir düzlemini seçmemiz yeterli olacaktır. Bu örnek için ön ve sağ düzlemlerden biri seçilebilir. Biz sağ düzlemi tercih ederek devam edeceğiz.
- Bu adımda yay tasarımımızın uzunluk parametresini mekanizmanın en üst ve en alt sınır şartlarına bağlayacağız. Çizgi komutuna tıklayarak görselde görüldüğü gibi en üst noktadan en alt noktaya kadar bir çizgi çizebilirsiniz.
- Ardından yayımızın çapını belirlemek için bu çizimden çıkıp 2. bir çizim daha açacağız ve o çizimi de aşağıdaki görselde görüldüğü üzere çizgimizin alt noktasındaki bölümden ekranın dışına doğru çizeceğiz. 2. açtığınız çizimin doğru yüze açıldığından emin olmalıyız.
- Yukarıda, yay çapını belirleyecek çizgiyi de yine bir başka parametreye bağlayabilir ya da doğrudan ölçü de verebilirsiniz. Yay çapı esnemeye maruz kalmayacağından kaynaklı olarak bu durum bir sorun teşkil etmeyecektir. Çizimden çıkabilirsiniz.
- Halen montajın içerisinde, parça düzenleme modundayız. Üst taraftaki sekmelerden yüzeyler bölümüne gelerek sürüklenmiş yüzey komutuna tıklayın.
- Çizim profiline yay çapı uzunluğunu sağlayan yatay çizgiyi, yolu ise yay uzunluğunu belirleyen dikey çizgiyi seçebilirsiniz.
- Seçenekler bölümü içerisinden profil kıvrılması ve kıvrılma kontrolü değerlerini görselde görüldüğü şekilde ayarlayıp sarmal bir yüzey oluşturuyoruz.
- Aşağıdaki görselde görüldüğü üzere, oluşturduğumuz 3 boyutlu spiral eğri artık süpürerek katı oluşturma işlemi ile yay haline çevrilebilir. Dairesel profil seçeneğine tıklayıp yol olarak oluşturduğumuz yüzeyin kenarını seçiyoruz.
- Süpürerek katı oluşturma komutuna tıklayın, dairesel profil seçimini yaparak yay profil çapını belirleyebilirsiniz. Komutu onaylayarak yay tasarımınızı tamamlayabilirsiniz.
- Komutu tamamladıktan sonra ekranın sağ üst köşesindeki simgeye tıklayarak parça düzenleme modundan montaj ortamına geri dönebilirsiniz. Bunun yerine bileşeni düzenle komutuna tıklayarak da bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.
Sürüklenmiş yüzey komutuyla oluşturulmuş referans yüzey gövdesini gizleyerek yay tasarımını daha net görüntüleyebilirsiniz. Süspansiyon mekanizmasındaki sınır şartlarını değiştirerek CTRL-B CTRL-Q kısayollarından birini uygulayalım ve yeniden oluşturma işlemi gerçekleştirelim.
Görselde görüldüğü üzere montajımız bu sayede daha gerçekçi bir görünüme kavuşuyor.
Ayrıca hareketli yay tasarımı oluşturmak, SOLIDWORKS 2020 versiyonuna gelen bir yenilik ile çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Yukarıdaki hareketli yay tasarımına alternatif olarak SOLIDWORKS 2020 YENİLİKLERİ – Esnek Montaj Parçaları yenilik videosunu aşağıdaki pencereden izleyebilirsiniz.
İlgili metotları kullanarak çok daha gerçekçi yay ve süspansiyon tasarımları gerçekleştirebilirsiniz!