Son güncelleme: 23.08.2023
Dünyada kişi başına düşen kompozit tüketimi o ülkenin ne kadar gelişmiş olduğunuzu göstermektedir. Gelişmiş ülkelerde kişi başına düşen tüketimi ülkemize göre neredeyse 10 kat fazladır. Fakat Türkiye son yıllarda kullanımını yıllık oranda ciddi bir şekilde arttırmaktadır. Bu blog yazımızda birlikte kompozit malzemeleri keşfedeceğiz.
Kompozit Malzeme Nedir ? (2+2=5?)
İki veya daha fazla sayıda malzemenin en iyi özelliklerini bir araya toplamak yada ortaya yeni özelliklerde bir malzeme çıkarmak amacıyla bu malzemelerin makro boyutta birleşmesi ile ortaya çıkan malzemeye denir. Artık bu malzeme geliştirilmiş yeni bir malzemedir. Farklı malzemelerin birleştirilmesi ile sadece malzemenin yapısal özellikleri gelişmek ile kalmaz elektriksel ve termal özelliklerde gelişmiş olur.
Kompozit Malzemelerin İlk Örnekleri
Kompozit malzemeler doğada milyonlarca yıldır var olsa da insan yapımı bu malzemelerin tarihi çok eski değildir.
- Kompozitlerin bilinen ilk kullanımı Mezopotamyalılara aittir. Bu eski insanlar, MÖ 3400’de kontrplak oluşturmak için farklı açılarda ahşap şeritleri yapıştırdılar.
- Eski mısırlılar tarafından kil ile samanın karıştırılması ile kerpiç üretimi gerçekleştirildi.
- Moğol savaşçılar tarafından (bambu,ipek,sığır tendonları, çam reçinesi ve boynuzları) kompozit üretilen yaylar üretildi. Ateşli silahların üretimine kadar kullanıldı 5 futbol sahası uzaklığa kadar ok atabiliyordu.
Kompozit Malzemelerin Tarihi
1935 yıllarında cam elyafın üretilmesi ile elyaf takviyeli polimer (FRP) endüstrisi başladı. 1938’de epoksiler gibi yüksek performanslı reçineler kullanılmaya başladı. 2. Dünya savaşının başlaması ile FRP endüstrisi araştırmadan üretime geçti. Fiberglas malzemenin yüksek mukavemetin yanı sıra radyo frekanslarını karşı şeffaf olduğu öğrenildi ve bu malzemelerden radar kuleleri yapılmaya başladı. 1947’de tamamen kompozit gövdeli bir otomobil test edildi. Türk Otomotiv Endüstrisi’nde 1960’lı yıllarda Anadol otomobillerin kaportasıyla başlayan kompozit kullanımı, 1970’li yıllarda otobüs, kamyon ve hafif ticari araçların üretiminde de devam etti. 2015 yılında, ABD Enerji Bakanlığı 259 milyon dolarlık bir kamu-özel sektör ortaklığı olan İleri Kompozit İmalat İnovasyon Enstitüsü’nü kurdu. Kısaca bu malzemeler, çok hızlı bir gelişme göstermiş ve bu gelişmeyi hızla sürdürmeye devam eden bir niteliğe sahiptir, bu malzeme sadece çağdaş bir malzeme olmayıp geleceğin malzemesi olarak adlandırılmaktadır.
Tarihi gelişimi ile ilgili daha detaylı bilgi almak için bu sayfayı ziyaret edebilirsiniz.
Kompozit Malzemelerin Özellikleri
Kompozitler, özellikle boyut, termal kararlılık, sertlik, aşınmaya karşı dayanım ve yüksek mukavemet gibi konularda birçok endüstriyel maddeye göre avantajlı olmaktadır. Bazı kompozit malzemeler sertlik ve mukavemet olarak metallere yakın özellik göstermelerinin yanında çok daha hafiftir. Bu malzemelerde, reçine ve takviye malzemenin diziliminin değişmesi bir mekanik ve kimyasal özelliği değiştirdiğinden dolayı temel imalat malzemelerinden daha fazla varyasyonunun olmasının sebebidir ve sürekli gelişime açıktır.
Kompozit Malzemelerin Yapısı
Kompozit malzemeler genellikle iki tip malzemenin birleşmesi ile oluşur bunlar takviye ve matris malzemesi olarak adlandırılır. Genellikle takviye malzemesi yapıda taşıma görevini üstlenirken etrafını saran matris ise yapıyı bir arada tutmaya yarar. Günümüzde buna en yakın örnek betondur. Çimento ve kumun birleştirilmesiyle meydana gelen malzeme çelik çubuklar ile desteklenerek sağlam konutlar üretilir.
Günümüzde Kullanım Alanları
Günümüzde Kompozit malzemeler hayatımızın bir parçasıdır.
- Tekne
- Spor ekipmanları (kayaklar, raketler, vb …)
- Otomotiv bileşenleri
- Biyomedikal ürünler (yapay uzuvlar)
- Uçaklar ve havacılık yapıları vb …
Kaynakça
- Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı Cilt 6 Sayı 64 Temmuz 2018
- Bartın Üniversitesi/ Metoroloji Mühendisliği/Kompozit Ders Sunumu-1
- http://www.kompozit.org.tr/wp-content/uploads/2017/05/Kompozitin-Tarihi.pdf
Daha fazla teknik ipuçu ve bilgi için blog yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
